หากใครเป็นสายเดินป่า คงจะพอเคยเห็นป้ายเตือน หรือเคยได้ยินคำห้ามของเจ้าหน้าที่กันมาบ้างว่า “ห้ามเดินลงโป่ง” ซึ่งนักเดินป่าบางท่านก็อาจจะรู้จักดินโป่งอยู่แล้ว แต่สำหรับนักเดินป่ามือใหม่ อาจจะไม่รู้ว่าโป่งคืออะไร ทำไมต้องห้ามเดินลง ทำไมต้องห้ามเหยียบ เพราะฉะนั้นวันนี้เราจะมาพาไปทำความรู้จักกับแหล่งรวมแร่ธาตุชนิดนี้แบบเจาะลึกกัน
โป่งคืออะไร
ก่อนอื่นเลยมาทำความเข้าใจกันก่อนว่า โป่งคือเนินที่มีลักษณะเตี้ย หรือหย่อมดินที่มีลักษณะเป็นสีแดง โดยรอบ ๆ ของโป่งจะสามารถพบร่องรอยของสัตว์ป่าที่เข้ามาขุดกินได้ ซึ่งโป่งที่ว่ามานี้ก็คือ บริเวณดินที่มีแร่ธาตุสำคัญที่สัตว์ป่าต้องการ ยกตัวอย่างเช่น ช้าง, กวาง และหมูป่า ที่มักจะมีกินดินโป่งเพื่อเป็นการเสริมแร่ธาตุที่อาจจะไม่มีในอาหารหลัก หากเปรียบเทียบง่าย ๆ ให้เห็นภาพ โป่งที่ว่าก็เปรียบเสมือนวิตามินเสริมของเหล่าสัตว์ป่านั่นเอง
โป่งดิน
“โป่งดิน” จะเป็นบริเวณดินที่สัตว์ป่าจะใช้ปากลงขุดกิน โดยปกติแล้วสัตว์ป่าจะเริ่มกินที่บริเวณผิวดินด้านบนก่อน แล้วก็ค่อย ๆ ขุดลึกลงไป ซึ่งโดยส่วนมากแล้วโป่งดิน จะมีความลึกไม่เกิน 1 เมตร และจะมีความกว้างไม่เกิน 10 เมตร มักที่จะพบได้เยอะตามบริเวณริมห้วย หรือในห้วยที่เป็นที่ราบ เมื่อสัตว์ป่าลงกินโป่งดินโป่งนั้น จนแร่ธาตุที่มีหมดไป สัตว์ป่าก็จะทำย้ายไปกินโป่งใหม่ในแหล่งอื่นแทน
โป่งน้ำ
“โป่งน้ำ” โดยส่วนใหญ่แล้วจะอยู่ที่บริเวณของต้นน้ำ โดยเฉพาะบริเวณที่มีน้ำซึมหรือมีน้ำซับไหลออกมาจากภูเขาหินปูน อาจมีลักษณะเป็นแอ่งหรือเป็นบ่อดินที่เป็นดินโป่งมาก่อน และเช่นเดียวกันกับโป่งดิน โป่งน้ำเองก็มักที่จะพบได้ในบริเวณที่มีลักษณะเป็นที่ราบเช่นเดียวกัน
โป่งสำคัญต่อการดำรงชีวิตของสัตว์ป่าอย่างไร
อย่างที่เราได้มีการกล่าวไปแล้วว่า ความสำคัญของโป่งคือแร่ธาตุที่อยู่ด้านใน สำหรับสัตว์ป่าที่มากินโป่ง ไม่ว่าจะเป็นโป่งดิน หรือโป่งน้ำ จะได้รับแร่ธาตุและสารอาหารที่ครบถ้วน นอกจากนี้แล้วยังมีประโยชน์ทางอ้อมกับสัตว์ป่าที่เป็นผู้ล่า เช่น เสือ และหมาใน ที่จะใช้โป่งเป็นบริเวณซุ่มโจมตีเหยื่อที่ลงมากินโป่ง ส่งผลให้ระบบนิเวศเกิดความสมดุลอย่างที่ควรจะเป็น
ทำไมเราถึงไม่ควรเข้าใกล้โป่ง
- ป้องกันอันตรายจากสัตว์ป่า เนื่องจากดินโป่ง หรือโป่งน้ำ เป็นแร่ธาตุที่สัตว์ป่าต้องการ หากนักเดินป่าเข้าไปใกล้บริเวณนั้น อาจทำให้เจอกับสัตว์ป่าในระยะประชิด และเกิดอันตรายหรือเกิดอุบัติเหตุขึ้นได้
- เสี่ยงต่อการเกิดเชื้อโรค ทั้งโป่งดิน และโป่งน้ำ ก็อาจจะมีเชื้อโรคหรือมีปรสิตปะปนอยู่ หากเข้าไปใกล้หรือไปสัมผัส มีความเสี่ยงอย่างมากที่จะติดเชื้อโรคจากปรสิตที่อยู่ภายใน อีกทั้งมนุษย์อย่างเราก็สามารถเอาเชื้อโรคไปติดสัตว์ป่าที่ลงมากินโป่งได้ด้วย
- เป็นการก่อกวนชีวิตของสัตว์ป่า เพราะการที่เราเข้าไปใกล้โป่ง กลิ่นของเราจะติดที่รอบ ๆ บริเวณนั้น และทำให้สัตว์ป่าไม่กล้าเข้ามากิน หรือใช้ประโยชน์จากโป่งที่มีอยู่
- เป็นการอนุรักษ์ธรรมชาติ ทำให้สัตว์ป่าต่าง ๆ สามารถใช้ชีวิตได้อย่างสงบสุข และระบบนิเวศจะมีความสมดุล
สรุปบทความ
เมื่อรู้แล้วว่า “โป่ง” เป็นสิ่งที่มีความสำคัญกับสัตว์ป่าอย่างไร ต่อไปนี้หากคุณมีโอกาสไปเดินป่า หรือไปเดินสำรวจธรรมชาติ หากเจอกับโป่งดินหรือโป่งน้ำที่ไหน คุณก็จะรู้แล้วว่าโป่งนั้นมีหน้าตาอย่างไร มีประโยชน์อย่างไรบ้างกับสัตว์ป่า แต่สำหรับใครที่ยังไม่เคยเห็นโป่งของจริง ไม่เคยรู้ว่าหน้าตาของโป่งคือแบบไหน ก็สามารถมาเที่ยวที่จังหวัดกาญจนบุรี และเลือกจอง ที่พักริมแม่น้ําแคว ที่มีกิจกรรมน่าสนใจอย่างการเดินสำรวจป่า คุณจะมีโอกาสได้เห็นโป่งที่เป็นแร่ธาตุของเหล่าสัตว์ป่าได้อย่างแน่นอน และนอกเหนือกิจกรรมการเดินป่าแล้ว ที่ หินตก ริเวอร์แคมป์ ณ ช่องเขาขาด (Hintok River Camp @Hell Pass Fire) ยังมีกิจกรรมดี ๆ อีกมากมาย รอให้คุณมาเพลิดเพลินในช่วงวันหยุดที่จะถึงนี้!!